6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun (“Kanun”) yürürlüğe girmesi ile marka, coğrafi işaret, tasarım, patent ve faydalı model olarak tanımlanan sınai mülkiyet hakları ile ilgili başvurular, tescil işlemleri ve bu hakların ihlaline dair hukuki ve cezai yaptırımların hepsi tek bir düzenleme altında toplanmış oldu. Bu yazıda Kanun’un marka ile ilgili hükümlerini ele alacağız.
Marka
Marka terimi, Kanun’da “bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaret” şeklinde tanımlanıyor.
Bir markadan söz edebilmemiz için ilgili işaretin;
- bir teşebbüsün ürün veya hizmetlerinin diğer bir teşebbüsün ürün veya hizmetlerinden ayırt edilebilmesini sağlar nitelikte,
- sicilde gösterilebilir, ve
- kelime, şekil, renk, harf, sayı, ses veya ürünlerin veya ambalajlarının biçimi şeklinde bir işaret
olması gerekiyor.
Tescil Başvurusu ve İtirazlar
Bir markaya ilişkin tescil başvurunuz aşağıdaki durumlarda itiraz üzerine reddedilir:
- Başvurusu yapılan markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile karıştırılma ihtimali varsa,
- Başvuru tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse, bu işaret sahibinin itirazı üzerine,
- Başkasına ait kişi ismini, ticaret unvanını, fotoğrafını, telif hakkını veya herhangi bir fikri mülkiyet hakkını içermesi hâlinde hak sahibinin itirazı üzerine.
Tescilli bir markanın yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren iki yıl içinde yapılan, bu markayla aynı veya benzer olan veya aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren başvuru, önceki marka sahibinin itirazı üzerine bu iki yıllık süre içinde markanın kullanılmış olması şartıyla reddedilir.
Marka Sahibinin Hakları
Marka sahibi aşağıdaki fiillerin önlenmesini talep etme hakkına sahip olur:
- Markası ile aynı olan herhangi bir işaretin, tescil kapsamına giren mal veya hizmetlerde kullanımı,
- Markası ile ve markasının kapsadığı ürün veya hizmetlerle aynı veya benzer olması yüzünden halk tarafından markası ile karıştırılabilecek olan herhangi bir işaretin kullanımı,
- Markası ile aynı veya benzer olan ve Türkiye’deki tanınmışlık seviyesi sebebiyle markasının itibarından haksız bir kazanç sağlayacak veya itibarına zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin haklı bir sebep olmaksızın kullanımı.
Üçüncü Kişilerin Görüşleri
Marka başvurusunun yayımlanmasından sonra herkes, markanın tescil edilemeyeceğini belirten yazılı ve gerekçeli görüşlerini markanın tesciline kadar Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunabilir. Kurum, görüşlerin yerinde olduğuna kanaat getirirse marka başvurusunu kısmen veya tamamen reddedebilir.
Yayıma İtiraz
Bültende yayımlanmış bir marka başvurusunun tescil edilmemesi gerektiğine dair itirazlar marka başvurusunun yayımından itibaren iki ay içinde yapılabilir.
Koruma Süresi
Tescilli markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren on yıldır. Bu süre onar yıllık dönemler halinde yenilenebilir.
Yenileme talebinin marka sahibi tarafından koruma süresinin sona erdiği tarihten önceki altı ay içinde yapılması gerekir. Bu süre içinde talebin yapılmaması hâlinde, yenileme talebi, koruma süresinin sona erdiği tarihten itibaren altı aylık süre içinde ek ücretin ödenmesi şartıyla da yapılabilir.
Markanın İptali
Tescil tarihinden itibaren beş yıl içinde haklı bir sebep olmadan sahibi tarafından Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmayan ya da kullanımına beş yıl kesintisiz ara verilen markanın iptaline karar verilir.