Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu yürürlüğe gireli neredeyse üç sene oldu ama TARES (Ticari İşlemler İçin Taşınır Rehin Sicili) sistemi ile ilgili bilgi sahibi olanlar çok değil. Bu yazıda taşınır rehni yapmayı düşünenlerin işine yarayacak pratik bilgileri sizlerle paylaşmak istiyoruz. Taşınır rehni nasıl kurulur, ıslak imzalı taşınır rehni sözleşmesi nasıl yapılır sorularının cevaplarını bu yazıda bulabileceksiniz.
TARES’e Giriş
Taşınır rehni kurma işleminin ilk ayağı TARES’in web sitesi (http://www.tares.org) üzerinden yapılacağı için öncelikle taraflardan birinin notere başvurup sisteme giriş için şifre alması gerekmektedir. Rehin alacak tarafın yabancı bir tüzel kişi olması halinde bu şifreyi rehin veren T.C. uyruklu şirketin alması gerekir. TARES’e giriş yapılınca önce rehin veren ve rehin alana dair bilgiler, daha sonra da temsilcilerine dair bilgiler girilir ve kaydedilir.
Yabancı Finans Kuruluşu TARES’e Girebilir mi?
Yabancı finans kuruluşları lehine rehin kurulabilir. Bunun için ilgili kuruluşun T.C. uyruklu bir gerçek kişiye vekaletname vermesi gerekmektedir. Yurtdışından verilecek vekaletnamelerde apostil şerhinin olması gerektiğini de buradan hatırlatalım. Vekaletname verilen temsilci TARES içerisinde rehin verenin temsilcisi olarak kaydedilecek, bu kişi daha sonra noter huzurunda taşınır rehin sözleşmesini de imzalayabilecektir.
Taşınır Rehin Kapsamı
TARES üzerinden rehin kapsamını belirlemek için önünüze çıkacak seçeneklerden bir ya da daha fazlasını seçmeniz gerekmektedir. Bu seçenekler ilgili kanunda sayılan rehin kapsamına alınabilecek varlıklardır. Rehin, rehin verenin stokları gibi değişebilen varlıkları üzerine koyulabilir. Özellikle ihracat kredisine ilişkin teminatlarda rehin kapsamını stoklarla sınırlamak mümkün. Stokların tek tek ayırt edici özelliklerini yazmak mümkün olmayacağı ve stoklar zaman içerisinde değişeceği için rehne konu varlıkların tanımlanmasına ilişkin kısımları boş bırakabilirsiniz.
Taşınır Rehin Sözleşmesinin Hükümleri
TARES içerisinde temel bilgiler doldurulduktan sonra tarafların hazırladığı ve aralarında mutabakata vardıkları taşınır rehin sözleşmesini bilgisayarınıza PDF olarak kaydedip, bu sözleşmeyi TARES sistemine yükleyebilirsiniz. Sisteme yüklediğiniz sözleşme TARES’e kaydettiğiniz diğer bilgilerle birlikte taşınır rehin sözleşmenizi oluşturur. “Sözleşme oluştur” düğmesine basarak sözleşmenizin son halini kontrol edebilirsiniz. Kontrollerinizi sağladıktan sonra işlemi tamamlayabilirsiniz.
Taşınır Rehin Sözleşmesinin Noterde İmzalanması
TARES üzerinden işlemleri tamamladıktan sonra sistem size bir işlem numarası çıkarır. Bu işlem numarası ile en yakın noterliğe başvurmanız gerekmektedir. Noter temsilcilerin yetki belgelerini kontrol ettikten sonra sisteme kaydetmiş olduğunuz taşınır rehin sözleşmesini basar. Basılan sözleşme noter huzurunda imzalandıktan sonra noter tarafından onaylanır. Gerekli harçları ödeyip işlemi tamamlamış olursunuz. Temsilciler TARES sistemine girip zaman zaman taşınır rehnini kontrol edebilirler.